Czy często zgłaszają się do Pani osoby niedosłyszące zainteresowane uczeniem się języków obcych?
Owszem zgłaszają się do naszej szkoły językowej osoby z takim problemem, jednak jest to niewielki odsetek grona naszych Słuchaczy. Uważam, że potencjalnych uczniów z niedosłuchem jest znacznie więcej; aspiracje zdobycia wyższego wykształcenia czy korzystniejszej posady są nierozłącznie związane z koniecznością nabywania umiejętności posługiwania się językiem obcym. Niestety wiele ludzi nie jest na tyle pewnych siebie oraz swoich możliwości, by zrobić ten pierwszy krok, zaufać zarówno sobie jak i naszym Trenerom i uwierzyć, że niedosłuch w rzeczywistości nie stanowi bariery w przyswajaniu języka obcego. Oczywiście pod warunkiem, że ten zostanie umiejętnie zaserwowany przez wykwalifikowaną kadrę LING Partner®.
Czy w swojej karierze miała Pani okazję uczyć osoby niedosłyszące?
W mojej 13-letniej karierze trenerskiej miałam okazję współpracować z czterema osobami z niedosłuchem. Świadomie używam tutaj słowa „współpracować”, zamiast „pracować”, ponieważ nauka języka jest wspólnym przedsięwzięciem i procesem angażującym obie strony. Być może cyfra 4 nie jest imponująca, jednak jak już wspomniałam — liczba takich kursantów mogłaby być o wiele większa, do czego też w LING dążymy, poszerzając świadomość wśród potencjalnych entuzjastów nauki języka.
Co podczas takich lekcji było dla Pana największym wyzwaniem?
Kluczowa jest tutaj świadomość oraz samoświadomość trenera. Językowcy biorący udział w procesie nauczania osoby z wadą słuchu powinni być świadomi tego, na czym polegają trudności ucznia z obniżoną sprawnością percepcji słuchowej. Należy też pamiętać, że istnieją różne rodzaje wad słuchu. Nie nazwałabym tego wyzwaniem, ale koniecznością zgłębienia tematu i rozwoju kompetencji. Rozpoczynając współpracę z osobą niedosłyszącą, postanowiłam rzetelnie zaczerpnąć wiedzy, mianowicie zanurzyć się w surdopedagogikę, czyli dział pedagogiki specjalnej zajmujący się teorią i praktyką w zakresie kształcenia osób z wadą słuchu. Ponieważ niebagatelną rolę w procesie uczenia i nauczania języka obcego przez uczniów z dysfunkcją słuchu odgrywa logopeda, a ja miałam to szczęście w ówczesnym czasie współpracować ze słuchaczką, która była logopedą z zawodu, na bieżąco konsultowałam nurtujące mnie kwestie z praktykiem. To dało mi pełniejszy wgląd w sytuację.
Co podczas nauki obcego języka sprawiało niedosłyszącym uczniom największą trudność?
Są to naprawdę kwestie bardzo indywidualne, nie sposób tutaj generalizować. Na całokształt przyswajania wpływa przede wszystkim kwestia wieku oraz stopnia niedosłuchu. Osoby z tą dysfunkcją, podejmujące próby mówienia w języku obcym, napotykają nie tylko na trudności wynikające ściśle z zaburzeń słuchu, ale także na trudności charakterystyczne dla wszystkich osób poznających język obcy. Jedno jest pewne – im większe są kompetencje słuchacza w zakresie rozumienia mowy i tworzenia wypowiedzi w języku ojczystym, tym większa sprawność posługiwania się mową i umiejętnością odczytywania z ust w języku obcym.
Czy zdarza się, że takie osoby ze względu na swój niedosłuch muszą zrezygnować z chęci nauki języka obcego?
W LING Partner® nie mieliśmy takich przypadków, także nie chciałabym tutaj spekulować i wykraczać poza swoje doświadczenie oraz kompetencje. Jak już wspominałam, są to kwestie indywidualne, warunkowane wieloma czynnikami, a nie ścisłe prawidłowości.
Czy nauczyciele języka obcego są przygotowywani podczas studiów do pracy z osobami niesłyszącymi?
Niestety za mojej kadencji nie było to żadnym standardem i szczerze mówiąc, wątpię, by obecnie było inaczej; nie wydaje mi się, że ta tematyka jest poruszana na kierunkach filologicznych o programach nauczycielskich. Jeśli jednak zagadnienie to pojawia się w programie nieznanych mi uczelni, to zwracam honor i gratuluję praktycznego podejścia do kształcenia.
Czy proces nauki języka osoby niedosłyszącej jest inny i różni się od osoby słyszącej prawidłowo?
Zdecydowanie tak. Proces nauczania osoby niedosłyszącej należy dostosować do indywidualnych potrzeb i możliwości danego słuchacza. Ważne, by być blisko ucznia, zwróconym w jego stronę, aby umożliwić obserwację naszej twarzy i odczyt mowy z ust dla lepszego zrozumienia. Należy mówić wyraźnie, stosować w miarę możliwości krótkie, pojedyncze komunikaty lub frazy, upewniając się, czy uczeń rozumie, co do niego mówimy, stymulując tym samym stopień koncentracji. Istotne jest cierpliwe oraz empatyczne podejście, stworze- nie odpowiedniej przestrzeni, by słuchacz śmiało dawał nam znać, gdy czegoś nie usłyszał lub czegoś nie zrozumiał.
Jakie kursy należy skończyć, aby móc uczyć języków osoby niesłyszące lub słabosłyszące?
W LING Partner® osobiście wdrażam trenerów, którzy nie mają doświadczenia w pracy z osobami niedosłyszącymi, często włączając w proces wykwalifikowanego logopedę.
Czy oprócz bariery niedosłuchu spotyka Pani jakieś inne trudności w nauce języków obcych osób niedosłyszących?
Absolutnie nie. W przeciwieństwie do popularnych mitów,osoby niedosłyszące nie mają zmniejszonej zdolności do przyswajania języka obcego, gdy stosujemy odpowiednie techniki i narzędzia, mamy podstawową wiedzę z dziedziny surdopedagogiki i przede wszystkim jesteśmy cierpliwi i empatyczni. Dzieci niedosłyszące w szkołach publicznych są obecnie zwolnione z nauki języka obcego, ale w żaden sposób ich przypadłość nie uniemożliwia im nauki języka obcego jako takiego.
Czy osoba niedosłyszącą jest w stanie opanować język obcy równie biegle, jak osoba słysząca?
Nie jest możliwe ustalenie w tym zakresie minimalnych, przeciętnych czy też maksymalnych efektów nauki u ucznia z wadą słuchu. W przypadku każdego z nich będzie to osiągnięcie uwarunkowane indywidualnymi predyspozycjami, uprzednio stosowanymi metodami pracy nad językiem, również narodowym, oraz motywacją do mówienia w języku obcym. Niezwykle istotnym czynnikiem jest też korzystanie z odpowiednio dobranego aparatu słuchowego. Oczywiście wykwalifikowany i empatyczny trener językowy jest na wagę złota, by odpowiednio wspierać i motywować, a także budować pewność siebie u słuchacza i wiarę w jego własne możliwości. W kwestii budowania pewności siebie i sposobu myślenia przydaje się mój drugi fach — jako certyfikowany Life and Business Coach, łącząc pasję do ludzi z elementami psychologii, pomagam naszym zainteresowanym słuchaczom mentalnie się odblokować i sięgać po więcej w życiu prywatnym i zawodowym.
Czy korzystała Pani z pomocy słuchowych przeznaczonych do pracy z osobami niedosłyszącymi?
Jak najbardziej. Nieocenione są wszelkie pomoce wizualne, a także narzędzia stymulujące pozostałe zmysły. Osoby z zaburzonym słuchem, podobnie jak osoby niewidome, mają często bardziej wyczulone pozostałe zmysły. Bodźce docierają do nich przecież również za pośrednictwem wzroku, dotyku, smaku oraz zapachu. Gesty i mowa ciała są również znacznym wsparciem procesu przekazywania wiedzy. Bardzo dobrze na zajęciach sprawdzają się u nas również tablice interaktywne.
